Witam,
Dziś chciałbym pokazać Wam modelowy wręcz przykład niedoborów żelaza (Fe) i przy okazji trochę opowiedzieć o kilku zjawiskach, które mogą wystąpić przy niewłaściwym składzie pożywki i niekontrolowanym dryfcie lub skoku pH.
Dla porównania poniżej papryka w pożywce o prawidłowym i stabilnym w czasie pH.
Obie papryczki w hydro wykiełkowane dokładnie w tym samym czasie i identycznym składzie NPK+me oraz pH sprowadzonym do 6,4.
Jedyna różnica między nimi, to zastosowana forma azotu (N).
Po lewej pożywka składała się w 100% z azotu w postaci azotanowej (NO3-), a po prawej w ok. 70% azotanowej (NO3-) i 30% amonowej (NH4+).
W obydwu przypadkach żelazo (Fe) pochodziło z powszechnie używanego w nawozach chelatu EDTA.
Co się zatem stało?
W dużym skrócie, rośliny mogą swobodnie pobierać obydwie wymienione formy azotu.
Przy czym pobieranie przez korzenie formy azotanowej powoduje uwalnianie do podłoża anionów (reszty OH-), która alkalizuje środowisko podnosząc pH.
Jednocześnie forma amonowa pobierana przez korzenie uwalnia kationy H+ działając w drugą stronę i powoduje zakwaszanie otoczenia obniżając pH.
W idealnym przypadku obydwie formy azotu wraz z pozostałymi zawartymi zarówno w pożywce jak i w samej wodzie związkami powinny zachowywać równowagę jonową, utrzymującą stabilne pH.
Zwykle odpowiada to ok. 20% udziałowi azotu w postaci NH4.
Natomiast przy stosowaniu lekko zasadowej wody (typowa kranówka ma pH rzędu 7,4 - 8.2), aby utrzymać równowagę udział formy amonowej powinien być odpowiednio większy.
U mnie stabilny stan w hydro utrzymuje się dla NH4 na poziomie ok. 30-35% całkowitego udziału azotu.
Więcej na ten temat możecie przeczytać np.
tu.
W moim przypadku testowa pożywka składająca się wyłącznie z formy azotanowej (NO3-) spowodowała w ciągu kilku tygodni wzrost wyregulowanego inicjalnie kwasem ortofosforowym pH z 6,4 do ponad 8,5.
Kolejne zjawisko, które tu wystąpiło to oprócz ograniczenia przyswajania części pierwiastków zbyt wysokim pH, to rozpad związku żelaza, który w zastosowanym nawozie był w postaci chelatu EDTA.
Chelaty pozwalają związać trudno przyswajalne pierwiastki do postaci związków, które są stabilniejsze oraz szybciej i łatwiej mogą być pobierane przez roślinę.
Jest wiele różnych typów chelatów np. EDPA, EDDHA, ... ale najpopularniejsze to EDTA.
Chelaty EDTA zachowują stabilność w przedziale niskich wartości pH i ulegają nieodwracalnemu rozpadowi przy pH 7.0-7,5 i wyższych (podobnie się dzieje pod wpływem UV).
A zatem wzrost pH dodatkowo doprowadził do rozpadu chelatów żelaza i utraty ich przyswajalnej formy.
Objawiło się to ciemno brązowym osadem na dnie pojemnika oraz ewidentnym niedoborem żelaza, które jako pierwiastek o niskiej mobilności, objawia się problemami przede wszystkim na nowych - młodych przyrostach.
A że żelazo jest jednym z istotnych składników budowy chlorofilu. stąd widoczny na zdjęciach brak zieleni na stożku wzrostu, przy jednoczesnych dobrze wybarwionych starszych liściach (gdy pH i dostępność Fe była jeszcze w akceptowalnej normie).
Rośliny w hydroponice, a zwłaszcza w metodzie Kratky są bardzo wrażliwe na źle zbilansowaną pożywkę, w której roślina naturalnie pobierając minerały w postaci jonów (anionów i kationów) doprowadza do szybkiego zaburzenia ich równowagi co przekłada się na postępujący w czasie dryft pH oraz szybko ujawniające się niedobory.
W ziemi (np. substracie torfowym) efekt ten także występuje, ale jest silnie spowalniany przez naturalną kwasowość torfu oraz zdolności buforujące substratu.
W dłuższej perspektywie czasu i zwłaszcza w małych doniczkach także dochodzi do stopniowego przesuwania się pH, zwykle w kierunku zasadowym. co jest spowodowane przede wszystkim podlewaniem twardą (lekko alkaiczną) wodą kranową.
Pobierana przez roślinę woda oraz naturalne parowanie powoduje stałe zwiększanie się koncentracji dostarczanych wraz z wodą związków wapnia (Ca) oraz w mniejszej ilości magnezu (Mg).
Często w takich przypadkach na brzegach doniczki oraz na wierzchniej warstwie podłoża powstają wapniowe osady, czy struktury w postaci beżowo-szarych wykwitów
Rośliny spowalniają, przestają rosnąć i pojawiają się problemy.
Pozdrawiam serdecznie
Napisane: 15 kwi 2020, o 10:15
