Forum miłośników ostrych papryk i nie tylko...

Przy wyborze lamp należy kierować się nie tylko ich skutecznością świetlną (czyli stosunkiem strumienia światła do pobieranej przez lampę mocy elektrycznej), ale również składem spektralnym światła, jakie wytwarzają.

Z dostępnych na rynku źródeł światła można wyróżnić następujące:


Lampy żarowe. Ze względu na emisję światła głównie w zakresie większych długości fali, intensywne nagrzewanie. Skuteczność świetlna lampy żarowej zależy od kilku czynników: materiału z którego wykonane jest włókno żarowe, sposobu wykonania włókna, zawartości bańki, napięcia zasilającego oraz ostatecznie mocy. Większość z tych parametrów w nowoczesnych żarówkach jest niezmienna. Włókno żarowe wykonane jest z wolframu jako podwójna skrętka, bańka wypełniona jest gazem obojętnym a napięcie zasilające w Polsce to 230 V. Zmienia się jedynie moc lampy. Im większa jest moc żarówki, tym mniejsze straty energii i w konsekwencji większa sprawność.



Lampy fluorescencyjne (świetlówki). W zależności od barwy luminoforu, można uzyskać światło o żądanej długości fali. Można je stosować przy produkcji rozsady w pomieszczeniu sztucznie oświetlanym lub też w szklarni, w której zainstalowany jest mechanizm do ich przesuwania. Mogą być użyte zarówno do doświetlania fotoperiodycznego, jak i asymilacyjnego.

Zalety świetlówki w porównaniu z żarówką:
-wytwarza znacznie mniej ciepła
-wyższa skuteczność świetlna (do 105 lm/W)
-dłuższy czas pracy (od ok. 8000 h do nawet 20000 h przy użyciu stateczników elektronicznych i świetlówek najnowszej generacji)
-mniejsza zależność strumienia świetlnego od napięcia zasilającego
-można wytwarzać świetlówki o różnych temperaturach barwowych
-mniejsza luminacja
-przy użyciu świetlówek liniowych łatwiej jest uzyskać oświetlenie bezcieniowe, niż za pomocą żarówek

Wady:
wymaga skomplikowanych opraw z dodatkowym wyposażeniem (statecznik i zapłonnik)
gorsza jakość światła (nieciągłe widmo), szczególnie w wykonaniu z luminoforami halofosforanowymi i trójpasmowymi
wydajność świetlna lampy zależna jest od temperatury otoczenia
większy niż u żarówek spadek żywotności przy dużej częstości włączeń/wyłączeń
w typowych rozwiązaniach brak możliwości regulacji strumienia świetlnego za pomocą regulatorów napięcia (tak zwanych "ściemniaczy")
tętnienie strumienia świetlnego powodujące zjawisko stroboskopowe - powoduje szybsze zmęczenie oka w porównaniu do tradycyjnych żarówek
utrudniony zapłon przy obniżonym napięciu oraz w niskiej temperaturze
niski współczynnik mocy (ok. 0,5) powodujący konieczność stosowania kondensatorów kompensujących
zawierają rtęć, która jest silną trucizną - mogą być niebezpieczne po stłuczeniu
wyższy koszt zakupu, konieczność poniesienia kosztów utylizacji zużytych świetlówek


Świetlówka kompaktowa, kompaktowa lampa fluorescencyjna (CFL ang. Compact fluorescent lamp) - jest to rodzaj lampy fluorescencyjnej (świetlówki) o kształcie zapewniającym małe wymiary gabarytowe. Świetlówki takie mają najczęściej kształt litery "U" lub spirali. Świetlówki kompaktowe możemy podzielić na świetlówki ze zintegrowanym układem zapłonowym oraz na świetlówki wymagające opraw z takim układem. Najczęściej spotykane mają temperaturę barwową 2700K (zbliżona do temperatury barwowej żarówki) albo 6400K (światło dzienne). Skuteczność świetlna wynosi ok. 50 lm/W.


Lampy rtęciowe lub rtęciowo-żarowe. Charakteryzują się skutecznością świetlną w granicach od 17–23 lm/W (lampy rtęciowe) do 35–55 lm/W (rtęciowo-żarowe).
W praktyce mają ograniczone zastosowanie, bowiem mała skuteczność świetlna implikuje konieczność ich gęstego montażu w szklarni. Na przykład jedna lampa 400-W wystarcza do oświetlenia jednego metra kwadratowego powierzchni uprawy. Lampy te są jednak tańsze od sodowych. Powinny być umieszczane od 60–80 cm (250 W) do 120–150 cm (400 W) nad wierzchołkami roślin.

Lampy sodowe (nisko- i wysokoprężne).


W niskoprężnych lampach sodowych jarznik jest wykonany z długiej szklanej rury wygiętej w kształt litery U. W jarzniku znajduje się metaliczny sód oraz gaz pomocniczy (mieszanina neonu i argonu).
Do zasilania lamp sodowych niskoprężnych stosuje się najczęściej transformatory o dużej reaktancji rozproszenia, zapewniające wysokie napięcie w czasie zapłonu i ograniczenie jego wartości w czasie normalnej pracy. Po załączeniu lampy na napięcie, rozpoczyna się wyładowanie w gazie pomocniczym i dopiero po odparowaniu sodu, wyładowanie w parach sodu staje się dominujące. Pełną wydajność świetlną uzyskują po kilku minutach.
Obecnie produkuje się lampy o mocy od 18 do 180 W. Osiągają skuteczność świetlną do 206 lm/W, największą spośród praktycznie stosowanych, sztucznych źródeł światła. Niestety emitowane przez nie żółto-pomarańczowe światło o temperaturze barwowej 1800 K, o bardzo złych właściwościach oddawania barw, praktycznie ograniczyło ich zastosowanie do oświetlenia autostrad, dróg szybkiego ruchu i tuneli, przy których nie odbywa się ruch pieszy. Ich trwałość wynosi do 16 000 h.


Lampy sodowe wysokoprężne to z kolei lampy, w których źródłem światła jest jarznik wykonany zazwyczaj z materiału ceramicznego, zawierający sód, rtęć oraz gaz pomocniczy (ksenon) o ciśnieniu ok. 2 kPa.
Wyładowanie zaczyna się w ksenonie. Dopiero po odparowaniu sodu i rtęci, wyładowanie w parach tych metali jest decydujące w wytwarzaniu strumienia świetlnego. Ciśnienie par metali w czasie pracy wynosi ok. 2 MPa. Ze względu na to, że do zainicjowania wyładowania w ksenonie potrzebne jest wysokie napięcie, konieczne jest stosowanie specjalnych opraw z zapłonnikiem i statecznikiem do ograniczania prądu roboczego.
Lampy te dają światło o barwie 2000 K, postrzeganej jako żółto-złocista lub pomarańczowa. Ich skuteczność świetlna wynosi 68 - 150 lm/W. Budowane są o mocy znamionowej od 50 do 1000 W, a ich trwałość, w zależności od ich konstrukcji, wynosi 10 000 - 24 000 h.
Dzięki lepszemu oddawaniu barw (wskaźnik oddawania barw mieści się w granicach 22 - 65) mają szersze zastosowanie od lamp niskoprężnych, ponieważ widmo lamp sodowych mieści się w zakresie promieniowania czynnego fotosyntetycznie, są one stosowane w uprawie roślin.

Źródło: Wiki, Hasło:strona

A nie lepiej się poprostu wybrać do pierwszego z brzegu zoologicznego i wyposażyć się w świetlówkę o odpowiednim spektrum dla roślin?

różne rodzaje światła, różne potrzeby, różne uprawy, różna ilość roślin/powierzchni
nie ma sensu uogólniać po to się dyskutuje na ten temat

nooo z tego co ja wiem to (w kilku slowach), spektrum światla nie zależy od uprawy ale od "koloru" rośliny zawartości chlorofilu, a już podział na gatunki nie jest ważny, bardziej istotne jest potem natężenie światła w zależności od gatunku a nie jego barwa

sic napisał(a):A nie lepiej się poprostu wybrać do pierwszego z brzegu zoologicznego i wyposażyć się w świetlówkę o odpowiednim spektrum dla roślin?

Można oczywiście, że można, ale nie ma też co uogólniać (jak tu beerciik napisał). Różne źródła światła mają swoje zalety i wady, idealne 'spektrum' nie jest zawsze decydujące w wyborze, czasem jeszcze idzie o ekonomie. Wbrew pozorom np. lampy sodowe są bardziej energooszczędne od świetlówek('energooszczędnych'), a do tego mają dłuższą żywotność, a zakres fal emitowanych przez nie dobrze nadaje się do doświetlania roślin. Dlatego m.in. są tak popularne w profesjonalnych zastosowaniach.
Kto jakie ma potrzeby/możliwości...

Przyszłość oświetlenia to ledy szkoda tylko że te hi-end nadal są w kosmicznych cenach i kupno takich lamp może jedynie się zwrócić przy uprawie ziela

beton napisał(a):

sic napisał(a):A nie lepiej się poprostu wybrać do pierwszego z brzegu zoologicznego i wyposażyć się w świetlówkę o odpowiednim spektrum dla roślin?

Można oczywiście, że można, ale nie ma też co uogólniać (jak tu beerciik napisał). Różne źródła światła mają swoje zalety i wady, idealne 'spektrum' nie jest zawsze decydujące w wyborze, czasem jeszcze idzie o ekonomie. Wbrew pozorom np. lampy sodowe są bardziej energooszczędne od świetlówek('energooszczędnych'), a do tego mają dłuższą żywotność, a zakres fal emitowanych przez nie dobrze nadaje się do doświetlania roślin. Dlatego m.in. są tak popularne w profesjonalnych zastosowaniach.
Kto jakie ma potrzeby/możliwości...

Zaciekawiłeś mnie tym postem, liczyłeś to?
Ja nigdy bym na to nie wpadł, sugerowałem się nazwą "energooszczędne". Możesz trochę zgłębić temat na forum?

Wystarczy się przyjrzeć parametrom. Przeciętna świetlówka ma skuteczność ok 50-70 lm/W (czasem można znaleźć i wydajniejszą), a dla wysokoprężnej lampy sodowej skuteczność powyżej 110 lm/W nie jest niczym szczególnym. Niskoprężne l. sodowe mają jeszcze lepszą skuteczność. To samo ma się do żywotności (lampy sodowe zazwyczaj mogą znacznie dłużej świecić niż zwykłe świetlówki). Dlatego właśnie przechodząc nocą po ulicy można dostrzec latarnie które świecą ciepłą żółtą barwą (wyjątkiem są miejsca zabytkowe itp.)- są tam najczęściej lampy sodowe. Dlaczego sodówki a nie świetlówki? Bo jest taniej, ale nie koniecznie efektowniej. Świetlówki mają tą przewagę, że dają światło o przystępniejszej barwie dla człowieka. Nikt nie będzie oświetlał np. pomieszczeń mieszkalnych/biurowych/handlowych światłem które jest nienaturalne i uniemożliwia dokładną ocenę barw przez człowieka. Tak samo drogowcy litują się nad społeczeństwem i w miastach montują jak już to wysokoprężne l.s., a niskoprężne które mają jeszcze niższa temp. barwową(ale są wydajniejsze) tylko na drogach poza terenem zabudowanym itd. Są jeszcze tzw. 'białe sody' ale ich wydajność jest znacznie mniejsza.

Zresztą Sta w pierwszym poście wszystko 'naświetlił' ...

Kiedyś moi znajomi hodowali pewnie roślinki;). Krzaczki, które były trzymane ciągle w ciemnym miejscu, były (podobno) doświetlane lampami UV. Czy do papryk też się takie lampy mogą przydać? Nie jestem pewien, ale zawsze wydawało mi się, że to właśnie promieniowanie UV brało udział w fotosyntezie. Może mi to ktoś objaśnić? Googlałem trochę na ten temat ale nie znalazłem nic co by rozwiało moje wątpliwości.

Z tego co znalazłem na stronie sklepu 'roslinyakwariowe.pl' to lampy UV są głównie do zabijania drobnoustrojów.